Wprowadzenie
Rezydencja królewska w Wilanowie to barokowa perła Warszawy. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie opiekuje się nie tylko pałacem i wspaniałą kolekcją dzieł sztuki, ale także otaczającym go parkiem wraz z historycznymi ogrodami, zbiornikami wodnymi, kompleksem kilkudziesięciu zabytkowych budynków oraz rezerwatem przyrody Morysin. Efektywne zarządzanie taką instytucją jest nierozerwalnie związane z administrowaniem przestrzenią, zabytkowymi budowlami oraz krajobrazem i zasobami przyrodniczymi. Przed wdrożeniem rozwiązań GIS, które pozwoliły na zgromadzenie w jednym miejscu wszystkich informacji na temat infrastruktury i potencjału przyrody, było to zadanie trudne i czasochłonne.
Wyzwania
- Zaprojektowanie i wdrożenie systemu, który pozwala na gromadzenie różnorodnych danych, dokumentacji i wiedzy eksperckiej w sposób uporządkowany i jednolity.
- Stopniowe wdrażanie narzędzi i aplikacji GIS do codziennych zadań pracowników Muzeum.
- Zmiana sposobu myślenia muzealników o przygotowaniu i zarządzaniu dokumentacją oraz dostępie do niej.
- Zwiększenie świadomości na temat wzajemnego wpływu i współzależności występujących pomiędzy obiektami i zjawiskami.
Rozwiązania
System Informacji Przestrzennej w Muzeum rósł etapami. Pierwszym z nich było stworzenie numerycznej mapy terenu w 2005 r., która zawierała lokalizację budynków wraz z oznaczeniem nazw i numerów w rejestrze zabytków, działki ewidencyjne oraz układ drogowy. W 2006 roku wykonano pełną inwentaryzację architektoniczną budynków. Taki zestaw danych pozwolił na zbudowanie podstawowych modułów systemu informacji przestrzennej. W 2010 roku powstała koncepcja systemu oraz ogólny model przestrzennej bazy danych dla obiektów architektonicznych znajdujących się na terenie Muzeum; w tym samym roku model ten został wdrożony. W kolejnych latach opracowano moduł archeologiczny, moduł zawierający pełną inwentaryzację dekoracji znajdujących się na elewacjach pałacu i w wybranych wnętrzach, wykonano również pełną inwentaryzację drzew i krzewów na terenie parku wilanowskiego, której wyniki włączono do bazy. Od tego czasu system jest wciąż rozwijany o nowe komponenty i funkcjonalności.
Esri przygotowało dla Muzeum rozwiązania pozwalające na prowadzenie systemu informacji przestrzennej, wykonywanie analiz przestrzennych, redakcję map i przygotowanie aplikacji, które z powodzeniem wykorzystywane są przez pracowników, służą też popularyzacji wiedzy o Muzeum i jego zasobach wśród publiczności.
Korzyści
- Ułatwienie zarządzania Muzeum dzięki wykorzystaniu map w planowaniu inwestycji i wydarzeń.
- Integracja rozproszonych dotąd danych w jednym narzędziu do inwentaryzacji zasobów, owocująca oszczędnością czasu, ułatwieniem dostępu oraz skróceniem drogi do uzyskania informacji i wiedzy.
- Usprawnienie komunikacji z urzędami, innymi instytucjami i firmami.
- Wsparcie promocji Muzeum i ułatwienie przekazywania odwiedzającym wiedzy o bezcennym obiekcie.
Wykorzystanie GIS nie jest powszechną praktyką w polskich muzeach. My jednak dostrzegliśmy jego potencjał jako narzędzia, które usprawni codzienne obowiązki naszych pracowników. Będzie także kolejną metodą dzielenia się wiedzą zarówno na temat muzeum, jak i jego kolekcji. Dzięki GIS jesteśmy w stanie efektywnie zarządzać przestrzenią, biorąc pod uwagę zarówno kontekst kulturowy, jak i przyrodniczy. Współpracując z innymi muzeami, chętnie dzielimy się naszym doświadczeniem w nadziei, że zachęcimy je do zbudowania własnego systemu i korzystania z jego możliwości na własny użytek.
– Aleksandra Tobiasz
Starszy specjalista ds. systemów informacji przestrzennej i fotogrametrii, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
